8 – 9 KASIM / 8. SINIFLAR / ÖDÜLLÜ TÜRKÇE DENEMESİ

Atasözlerinin bazıları gerçek anlamlarının yanı sıra mecaz anlam da taşır. Örneğin “Şimşek çakmadan gök gürlemez.” atasözü gerçek anlamının yanı sıra “Bazı olayların olacağına dair belirtiler mutlaka vardır.” anlamını da taşır.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu açıklamaya uygun değildir?

(I) Öğrenmenin yaşı yoktur, derdi hep. (II) Söz konusu öğrenmek ve öğretmek ise yorulmak nedir, bilmezdi. (III) Ders anlatırken onu görseniz karşınızda bilge bir derviş var zannederdiniz. (IV) Bir yanlışımız olduğunda sessiz kalamaz, görmezden gelemezdi ve “Biz, yanlışlarınızı düzeltmek için varız.” derdi, tatlı sert bir gülümseme ile.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Ağla şairim, ağla diyorum.
Çünkü diyorum, çünkü sen,
Mahalle aralarında top koşturan,
Yurdumun kavruk tenli çocuklarındansın.
Ve “Öpeyim de geçsin!” diyen
Bir anne hasretidir ömrün.

Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır?

Kış, adanın etrafına yerleşebilmek için rüzgârlarını seferber ettiği zaman; öteki yakada yaz pılıyı pırtıyı toplamamış, bir kenara oldukça mahzun bir göçmen gibi oturmuştur. Gitmekle gitmemek arasında sallanır bir halde, elinde pasaport, çıkınında üç beş altın, güleç yüzlü bu göçmeni, burada benden başka seven yoktur.

Bu parça ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

Yukarıda verilen bilgilere göre oturduğu dairede ve bina içerisinde doğal gaz kokusu hisseden kişi, aşağıdakilerden hangisini yapmamalıdır?

Bursa’da eski bir cami avlusu
Küçük şadırvanda şakırdayan su
Orhan zamanından kalma bir duvar
Onunla bir yaşta ihtiyar çınar

Bu şiirdeki söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde vardır?

Ertesi gün başladı gün doğmadan yolculuk
Soğuk bir mart sabahı buz tutuyor her soluk

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “soluk” sözcüğü, verilen şiirdeki anlamıyla kullanılmıştır?

Ağlarım aklıma geldikçe gülüşlerimiz

Çiçekler, çiçekler, su verdim bu sabah çiçeklere

O gülün yüzü gülmüyor sensiz

O, köklensin diye pencerede suya koyduğun devetabanı

Hepten hüzünlü bu günlerde

Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangileri ağır basmaktadır?

Timur savaştan dönerken köylülere hediye olarak bir fil vermiş. Köylüler önce sevinmiş fakat bir zaman sonra fil köydeki ekinlere zarar vermeye başlamış. Köylü son derece şikâyetçiymiş bu durumdan. Düşünmüşler; Nasrettin Hoca’ya gidip “Hocam senin Timur ile ilişkilerin çok iyi, seni sever. Söyle de bu fili köyden alsın.” demişler. Hoca Köylülere, “Gideceğim yalnız siz de benim arkamdan geleceksiniz, ben sizin adınıza  konuşacağım.” demiş. Köylüler de “tamam” demişler. Yola çıkıp Timur’un otağına varmışlar. Otağın kapısında Hoca’yı karşılayan Timur sormuş: “Hocam buyur, ne istersin?” Hoca arkasını dönüp köylüleri göstererek “Bu köylüler...” demiş. Bakmış ki arkasında kimse yok! “Diyorlar ki…” diye devam etmiş: “Armağan ettiğiniz fil öyle hayırlı, uğurlu ve yararlı bir hayvanmış ki ondan köye bir tane daha armağan etmenizi talep ediyorlar.” demiş.

Bu olayda köylüler, Nasrettin Hoca’yı yarı yolda bırakarak hangi erdeme aykırı davranmışlardır?

Bir olayı, bir duyguyu gerçekte olduğundan daha büyük ya da küçük göstermektir.

Aşağıdakilerin hangisi, tanımı verilen söz sanatına örnek olabilir?